Op.Dr. Banu Çiftçi
yükleniyor...
Randevu için
0(533)687 25 23

 

İnsan vücudunda depolanan demir miktarı, sağlıklı erkeklerde ortalama 4 g civarındayken, sağlıklı erişkin kadınlarda, 2-2.5 g kadardır. Bu farkın sebebi, kadınlarda adet kanamasıyla vücuttan demir kaybıdır.

Damarda hareket eden kan hücreleri (alyuvarlar)

Normal bir gebelikte toplam demir ihtiyacı ekstradan 1 gr kadardır. Bu miktar, bebeğin ihtiyaçlarını karşılamak ve artan kan yapımında kullanılmak üzere, alyuvarların demir ihtiyacı için kullanılır. Gebeliğin ikinci yarısından sonra artan bu demir ihtiyacı günlük ortalama 6-7 mg kadardır.  Toplamda, gebelikteki günlük demir ihtiyacı 30 mg a ulaşır. Bu doz, besinlerle yeterli alınamayacağı için, takviye olarak alınmalıdır.

Kan, demir ilaç tableti

Diyette demirden zengin besinler, kırmızı et ve baklagillerdir. Özellikle karaciğer, demirden en zengin besin olsa da yüksek oranda vitamin A içerdiği ve bebeğe zarar verebileceği için, sınırlı miktarda tüketilmelidir. Yemekle ya da hemen sonrasında çay ve kahve tüketimi, demir emilimini azaltırken, C vitamini, demir emilimini ortalama 6 kat artırır. Örneğin, demir hapınızı, portakal suyuyla alabilirsiniz. Yine kalsiyum da demir emilimini azalttığı için, süt ürünleri, ya da kalsiyum takviyeleri, yemeklerle alınmamalıdır.

Demir içeren besin grupları

Aslında gebelik süresince, kısıtlı olan demiri kullanmak için çok sayıda mekanizma oluşturulur. Örneğin, demirin anne adayının bağırsaklardan emilimi artırılır. Veya anne adayının demir düzeyleri düşse de bebek parazit gibi davranarak, kendine gereken demiri çeker.

Tüm bu koruyucu mekanizmalara rağmen, gebelik boyunca artan demir ihtiyacının anne adayının depolarından veya gıdayla sağlanması zordur, yeterli gelmez. Kan hacmini artırabilmek için en fazla ihtiyaç, 20. Haftadan sonra oluşur. Kan demir düzeyleri normal olan anne adayına, gebeliğin ikinci yarısından itibaren takviye demir verilmezse, kan değerleri hızla düşecektir.

Bu sebeple kan sayımında değerleriniz normal olsa da, kansızlığınız olmasa da, 20. Haftadan sonra demir takviyesi (kan ilaçları) gerekir.

Kan, demir ilaç tableti

Kansızlık durumunuz varsa ve bu kansızlığın sebebi, demir eksikliği anemisi olarak saptandıysa, gebelik öncesi zaten kullandığınız demir haplarınıza, gebeliğin başından itibaren devam etmelisiniz.

Gebelikte demir eksikliği olursa, bebek için artan riskler, erken doğum ve düşük doğum ağırlığıdır. Aynı zamanda doğuma girdiğinizde kansızsanız, doğumdaki kan kaybı, kan naklini gerektirebilir. Bir çalışmada da gebelikte kansızlık, doğum sonu depresyonla ilişkilendirilmiştir. Bebeğiniz her ne kadar anne karnında kendini korusa da, uzun dönem sağlığı ile ilgili riskler oluşabilir.

Demir takviyesi (kan ilaçları) yan etki olarak kabızlığa yol açabilir. Gebelik zaten kabızlığı artırıcı bir durum oluşturduğu için bu konuda gerekli önlemleri almalısınız. Ya da doktorunuza bu durumu belirtip, daha az rahatsızlık veren demir takviyelerine geçebilirsiniz.

Unutulmaması gereken bir diğer konu da, demir ilaçlarının dışkınızı siyah renge dönüştürebilmesidir.

Demir takviyesine doğumdan sonra da 3 ay boyunca devam edilmesi, doğum sonrası, gebelik öncesindeki demir depolarınıza ulaşmanızı sağlar.