Döllenmiş yumurta, rahim dışında bir yere yerleşip büyümeye başlarsa, buna dış gebelik diyoruz. Tüm gebeliklerin %1 inde dış gebelik görülür. Tamamına yakını, tüplere yerleşirken, nadiren de yumurtalık üzerinde ya da karın içinde başka yerde olabilir. Tüpler, birkaç mm lik kanallar olduğu için, buraya yerleşen embryo büyüme başladığında, tüp gerilir ve sonrasında yırtılarak, karın içinde şiddetli iç kanamaya yol açabilir. Bu durumda hayati tehlike söz konusudur ve ameliyat gerektirir.
Kadın üreme sistemi
Dış gebelik çok büyük oranda, tüplerin sağlıklı olmaması, hasarlı olması nedeniyle olur.
Bunun sebebi de;
*Geçirilmiş yaygın iç genital organların enfeksiyonu (rahim, tüp ve çevre dokuların iltihabı)
*Önceden dış gebelik geçirilmiş olması
*Çocuk sahibi olamama hikayesi
*Geçirilmiş karın cerrahisine bağlı yapışıklıklar
*Endometriosis hikayesi
*Cinsel yolla bulaşan hastalık geçirilmiş olması
*Tüplerle ilgili geçirilmiş ameliyatlar (örneğin tüplerin bağlanması) dır.
Bunun dışında,
*İleri anne yaşı
*Sigara içimi de dış gebelik olasılığını arttıran faktörlerdir.
Dış gebeliğin berlirtileri;
*Adet dışı, hafif ya da yoğun kanama
*Karın ve kasık ağrısı. Ani ve şiddetli, arada artıp azalabilen tarzda olabilir ve her iki tarafta da tek tarfta da hissedilebilir.
*İç kanama ve kan kaybın bağlı, halsizli, bitkinlik, bayılma
Tüm bu belirtiler, henüz adetiniz gecikmeden veya gecikse de gebelik şüpheniz yokken de olabilir. Bu nedenle, üreme çağındaki kadınlarda, acil karın ağrılarında muhakkak dış gebelik akılda tutulmalıdır.
Bu belirtilerde hastaneye başvurulduğunda, jinekolojik muayene ve ultrasonla tanı konulmaya çalışılır. Bazen de kanda gebelik testi, Beta hcg bakılabilir. Dış gebelik, rahim içi, sağlıksız bir gebelik ya da düşük tehdidiyle çok benzer klinik özellikler gösterdiği için, tanıda çok zorlanılabilir ve günlerce tanı konulamayabilir. Beta hcg değerleri, aralıklı olarak takip edilerek, tanı konulmaya çalışılır ve bazen de tanı konamadan, gebelik sonlanır. Bu süreçte klinik durumunuza göre, hastanede yatış yapılabileceği gibi, ayaktan da takip edilebilir.
Tedavide, sadece izlem, ilaç ya da cerrahi kullanılır. Eğer gebelik küçükse ve tüp henüz yırtılmamışsa, ilaç tedavisi seçilebilir. İlaç tek doz ya da birkaç doz şeklinde uygulanabilir ve gebeliğin büyümesini durdurup, vücut tarafından emilmesini sağlar. Bu şekilde tüpler korunmuş olur. Tedaviye cevap alınırsa, sıkı kan değerleri takibiyle izlenir. Alınmazsa, cerrahi yapılır.
Bazı durumlarda da direkt genel anestezi altında, cerrahi tedavi uygulanır.
Kapalı (laparoskopik) ya da açık ameliyat uygulanabilir.
Tüp henüz yırtılmamışsa, kapalı ameliyatla, tüp üzerine uygulanacak bir kesiyle, gebelik alınabileceği gibi, bazen de tüm tüpün alınması gerekebilir.
Eğer, iç kanama var ve klinik durum uygun değilse, direkt açık cerrahi yapılarak duruma göre, gebelik kesesi alınabileceği gibi tüp de çıkarılabilir.
Dış gebelik geçirilmesi, her zaman için sonraki gebelikte de dış gebelik yönünden artmış risk taşır. Takip eden gebelikte dış gebelik ihtimali %1 den % 4 e çıkar. Bu nedenle, sonraki gebeliklerde, gebeliğin çok erken tanınması ve kan beta hcg değerleriyle yakın takibi erken tanıyı sağlayarak, tedavide başarı şansını arttırır.